اقتصاد آمریکا به سمت رکود تورمی می‌رود، اما این بار ملایم‌تر از دهه ۷۰
اقتصاد آمریکا در حال حرکت به سمت رکود تورمی ملایم است؛ وضعیتی که ترکیبی از تورم بالا و رشد اقتصادی کند محسوب می‌شود. برخلاف دهه ۱۹۷۰ که رکود تورمی شدید و طولانی بود، این بار انتظار می‌رود شدت آن بسیار کمتر باشد.
تحلیلگران انتظار دارند تعرفه‌های گمرکی قیمت‌های مصرف‌کننده را افزایش داده و رشد اقتصادی را در ماه‌های آینده کُند کنند.
انتظار می‌رود تورم شتاب بگیرد، اما نه تا سطوح فوق‌العاده بالای دهه ۱۹۷۰، زمانی که اصطلاح “رکود تورمی” برای توصیف رکود اقتصادی و تورم بالا ابداع شد.
رکود تورمی با رکود متفاوت است، جایی که اقتصاد سقوط می‌کند و قیمت‌ها کاهش می‌یابند.
اقتصاد آمریکا ممکن است به سمت دوره‌ای از رکود تورمی به سبک دهه ۷۰ پیش برود، اما اقتصاددانان انتظار دارند این بار بسیار کم‌شدت‌تر باشد.
بسیاری از تحلیلگران می‌گویند آمریکا وارد دوره‌ای از رشد اقتصادی کند همراه با تورم شتابان می‌شود. در ریشه این پدیده تعرفه‌های پرزیدنت دونالد ترامپ قرار دارد که همزمان قیمت‌های مصرف‌کننده را بالا برده و بازار کار را کند می‌کند.
با این حال، اقتصاددانان انتظار دارند این دوره تورم بسیار کم‌شدت‌تر از افزایش قیمت‌های سالانه دو رقمی باشد که بودجه خانوارها را در دهه ۱۹۷۰ آزار می‌داد.
آماده شوید برای “رکود تورمی ملایم“
روز جمعه، گزارش مخارج مصرفی شخصی دولت نشان داد که تورم بالاتر از هدف فدرال رزرو یعنی ۲ درصد در سال است. و انتظار می‌رود گزارش هفته آینده درباره اشتغال، رشد ضعیف مشاغل را نشان دهد.
جفری روچ، اقتصاددان ارشد LPL Financial، در تفسیری نوشت: «سرمایه‌گذاران باید با تورم بالاتر از هدف فدرال رزرو در پس‌زمینه رشد کندتر کنار بیایند، که زمینه را برای رکود تورمی ملایم فراهم می‌کند.»
اصطلاح “رکود تورمی” ترکیبی از “رکود” و “تورم” است که برای توصیف شرایط اقتصادی دهه‌های ۱۹۷۰ و اوایل ۱۹۸۰ ابداع شد، زمانی که آمریکا همزمان تورم بالا و نرخ بیکاری سرسام‌آور را تجربه کرد.
اقتصاددانان اخیراً “ملایم” را اضافه کرده‌اند تا نشان دهند انتظار ندارند دوره آینده رکود تورمی تقریباً به بدی نیم قرن پیش باشد.
فرانسیس دونالد و کری فریستون، اقتصاددانان بانک RBC، نوشتند: «این محیط ‘رکود تورمی ملایم’ به نظر ما تا پایان سال همچنان رشد کندتر و زیر روند همراه با فشارهای قیمتی ناخوشایند و رو به افزایش را نشان خواهد داد.»
برای مثال، مارک زندی، اقتصاددان ارشد Moody’s Analytics، پیش‌بینی کرد تورم (بر اساس PCE هسته‌ای) در سال آینده به اوج ۳.۵ درصد برسد؛ بالاتر از هدف ۲ درصدی فدرال رزرو اما بسیار پایین‌تر از رکود تورمی دهه ۷۰ که تورم بیش از ۱۰ درصد بود.
زندی همچنین پیش‌بینی می‌کند رشد اقتصادی بر اساس تولید ناخالص داخلی تنها ۱ درصد باشد، که کمتر از میانگین ۲.۵ درصدی دهه گذشته است، اما همچنان از رکود کامل جلوگیری می‌کند.
کاری که فدرال رزرو می‌تواند انجام دهد
جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در سخنرانی جکسون هول به خطرات رکود تورمی اشاره کرد. بسیاری از اقتصاددانان انتظار دارند این دوره ملایم و کوتاه‌مدت باشد.
چنگ‌جون کریس وو، مدیر ارشد پرتفوی در Federated Hermes، گفت: «سرانجام، رکود تورمی ملایم جای خود را خواهد داد، یا به دلیل جهش تورم یا بازگشت رشد اقتصادی. رکود تورمی کامل نادر است و احتمالاً همین‌طور باقی خواهد ماند.»
با این حال، مارک زندی هشدار داد اصلاح رکود تورمی ممکن است نیازمند سیاست‌های سختگیرانه مشابه دهه ۷۰ باشد، زمانی که فدرال رزرو نرخ بهره را به شدت افزایش داد تا تورم را کنترل کند.
اینکه آیا فدرال رزرو امروز می‌تواند چنین کند، بستگی به استقلال سیاست‌گذاران دارد. پرزیدنت ترامپ از فدرال رزرو خواسته نرخ بهره را کاهش دهد و پس از پایان دوره پاول در ماه می، می‌تواند نفوذ بیشتری بر این نهاد پیدا کند.
مارک زندی نوشت: «سؤال مهم این است که آیا فدرال رزرو پس از پایان دوره پاول همچنان به اندازه کافی مستقل باقی خواهد ماند.»
خلاصه ای از اتفاقات رکود تورمی دهه ۷۰ ؟
دهه ۱۹۷۰ یکی از سخت‌ترین دوران‌های اقتصادی آمریکا و بسیاری از کشورهای غربی بود، و دلیل اصلی‌اش هم چیزی بود که بعدها به نام رکود تورمی (Stagflation) شناخته شد.
چه اتفاقاتی افتاد؟
- شوک نفتی ۱۹۷۳:
در پی جنگ اعراب و اسرائیل (جنگ یوم کیپور)، کشورهای عضو اوپک صادرات نفت به آمریکا و متحدانش را تحریم کردند. قیمت نفت در مدت کوتاهی تقریباً چهار برابر شد و هزینه انرژی و تولید شدیداً افزایش یافت. - تورم بسیار بالا:
افزایش هزینه‌های انرژی باعث رشد سریع قیمت کالاها و خدمات شد. تورم در آمریکا به بیش از ۱۰٪ رسید. - رکود اقتصادی:
رشد اقتصادی کند شد، تولید صنعتی افت کرد و نرخ بیکاری افزایش یافت. - سیاست‌های نادرست پولی:
فدرال رزرو برای سال‌ها نرخ بهره را پایین نگه داشت. واکنش‌های دیرهنگام باعث شد تورم و بیکاری همزمان افزایش یابند. - رکود تورمی (Stagflation):
ترکیب عجیبی از رکود (رشد منفی و بیکاری بالا) و تورم (افزایش قیمت‌ها) شکل گرفت که نظریه‌های اقتصادی آن زمان را به چالش کشید. - راه‌حل سختگیرانه دهه ۱۹۸۰:
در نهایت، پاول ولکر (رئیس فدرال رزرو) نرخ بهره را به بالای ۲۰٪ رساند تا تورم را سرکوب کند. این اقدام رکود عمیقی ایجاد کرد اما تورم را شکست داد.
جمع‌بندی
در دهه ۷۰ آمریکا گرفتار «شوک نفتی»، «تورم بالا»، «رشد اقتصادی ضعیف» و «بیکاری زیاد» شد؛ چیزی که باعث شد اصطلاح رکود تورمی وارد واژگان اقتصادی شود.
